Hoe doe je dat, organisatieverandering of organisaties verduurzamen? De sleutel is om interventies te doen die aansluiten bij het niveau waarop een organisatie zich bevindt. Duurzaam veranderen heeft geen enkele kans van slagen als je te grote stappen ineens wilt zetten of niet consistent bent in het type interventies dat je toepast.
Een voorbeeld: bij hoeveel organisaties zegt de leiding niet dat zij een meer flexibele, lerende organisatie willen worden? En hoe vaak betreft dat organisaties waarin het gedrag van de leiding zelf strijdig blijkt te zijn met die ambities. Ik denk dat jij ook antwoordt: veel te vaak. Bijvoorbeeld door zogenaamd daadkrachtig handelen waardoor mensen zich niet veilig voelen en minder in plaats van meer verantwoordelijkheid nemen. Dan is er nog niet voldaan aan basisvoorwaarden voor veranderen. Gevolg: er verandert niets.
Maslow voor organisaties
Barret geeft inzicht welke interventies wel zinvol zijn en tot beklijvend, duurzaam effect kunnen leiden. Zijn 7 niveaus van bewustwording-model is afgeleid van de pyramide van Maslow (zie afbeelding). Het vertoont ook overeenkomsten met Spiral Dynamics (zie tabel hieronder) en een afgeleide, versimpelde versie hiervan: Management Drives.
Barret maakt heel helder welke stappen tot beklijvende cultuurveranderingen kunnen leiden en legt een relatie met typische HNW-thema’s, zoals het beste halen uit werknemers en bewustwording.
Eén stap omhoog
Om effectief de organisatie op een hoger plan te tillen is het de kunst je te richten op één niveau boven dat waar de organisatie zich nu bevindt. Dus in bovenstaand voorbeeld waarin nog niet voldaan wordt aan de basisvoorwaarde van veiligheid richt je je op niveau 2: relaties. Beperk je daartoe. Andere interventies leiden tot stilstand (interventies op niveau 1) of blijven niet hangen (interventies op niveau 3 en hoger).
In dit voorbeeld kun je je dus het beste richten op het creëren van harmonieuze interpersoonlijke relaties en goede interne communicatie. Pas daarna heeft het zin je te richten op prestaties en het meten hiervan (niveau 3) en vervolgens flexibiliteit, empowerment en continu leren (niveau 4). Echte duurzaamheidsthema’s met een meer spirituele insteek (niveau 5, 6 en 7) zijn voor veel organisaties nog een ver-van-mijn-bed-show.
Jaren voorsprong
Beklijvend veranderen is een traject van jaren. Maar een organisatie die zich hiervan bewust is, is verder dan menig andere. Een samenhangend beleid brengt zo’n organisatie stapje voor stapje hoger op de ladder. Alleen dan is er sprake van structurele veranderingen. Dat is pas duurzaam!